قطعاً اکثریت شما محافظ برق در منزل دارید. محافظ برق به دستگاه کوچکی گفته میشود که داخل آن مدار اندازهگیری ولتاژ، رله، فیوز، چند خروجی و دیگر قطعات الکترونیکی وجود دارد که به صورت اتوماتیک از وسایل الکتریکی حفاظت میکنند. یعنی اگر سیم کشی ساختمان نوسانات برقی داشته باشد یا به یکباره برق قطع و وصل شود، این محافظ میتواند از آسیب به دستگاه جلوگیری کند. به این صورت که برق لوازم را قطع میکند تا به آنها آسیب وارد نشود. محافظ باعث میشود که در شرایط بحرانی دستگاهها سالم باقی بمانند اما سوال اینجاست که اگر محافظ برق خراب شده باشد، چگونه باید این موضوع را تشخیص دهیم؟ یعنی از کجا بفهمیم که دستگاه ما سالم است؟ با ما همراه باشید تا اطلاعات مربوط به این موضوع را در اختیارتان قرار دهیم.
تشخیص سالم بودن محافظ برق
برای اینکه متوجه شوید محافظ برق سالم است یا خیر، کار سختی در پیش ندارید. نیازی هم به تخصص، دانش خاص یا تجهیزاتی نخواهد بود. فقط باید کمی احتیاط کنید. نکات ایمنی را به خاطر بسپارید و بعد علائم زیر را در نظر بگیرید تا مطمئن شوید که محافظ برق در سلامت کامل است:
بررسی نشانگرها و چراغها
اولین کاری که باید انجام دهید، این است که به سراغ نشانگرها و چراغهای روی محافظ برق بروید. معمولاً این دستگاهها یک دکمه جداگانه برای روشن و خاموش کردن دارند. یک چراغ کوچک هم روی آنها طراحی شده که مخصوص روشن نشان دادن محافظ است. محافظها معمولاً سه چراغ سبز، نارنجی و قرمز دارند که وضعیت آماده به کار را نشان میدهد. اگر نشانگر روی آنها رنگ سبز داشته باشد، یعنی محافظ شما آماده است و خیلی راحت میتوانید آن را روشن کنید. اگر میخواهید آن را آزمایش کنید و مطمئن شوید که سالم است یا نه، باید به سراغ بررسی نشانگر و چراغ بروید. هر کدام از آنها که روشن نشد، یعنی محافظ برق خراب است. البته گاهی اوقات ممکن است دستگاه سالم باشد و فقط چراغ سوخته باشد که محافظ به کار خودش ادامه میدهد اما به هر حال اگر دیدید که یکی از چراغها روشن نمیشود، حتماً برای تعمیر اقدام کنید.
اتصال وسیله دیگر به پریز برق
گاهی محافظ برق سالم است اما ممکن است اتصال آن به دستگاه درست انجام نشود. در چنین شرایطی باید با فازمتر آن را بررسی کنید اما اگر بلد نیستید با فازمتر کار کنید یا اصلاً فازمتر در دسترستان نیست، میتوانید یک آزمایش دیگر انجام دهید. به این صورت که یک دستگاه دیگر را انتخاب کرده و آن را به پریز اتصال دهید. مثلاً میتوانید از طریق تبدیل ۳ به ۲ یا تبدیلهای دیگر استفاده کرده و گوشی را به پریز برق بزنید. اگر یکی از ورودیها مشکلدار بودند، حتماً باید به سراغ آزمایش ورودیهای دیگر بروید. مثلا اگر گوشی شارژ نشده بود، احتمالاً محافظ برق آسیب دیده و خراب شده است.
تست محافظ از طریق فازمتر
برای اینکه کارتان دقیقتر باشد، میتوانید محافظ برق را از طریق فازمتر تست کنید. فازمتر وسیلهای است که از طریق آن خیلی راحت میتوانید خرابی محافظ را تشخیص دهید و متوجه شوید که دستگاه سالم است یا نه. یک فازمتر را در دست بگیرید. حتماً دقت کنید که انگشت شست شما روی انتهای فازمتر قرار داده شود. خیلی با احتیاط انتها یا همون دم فازمتر را وارد یکی از سوراخهای محافظ کنید. اگر دیدید که چراغ فازمتر روشن میشود، یعنی دستگاه سالم است و مشکلی ندارد اما اگر چراغ روشن نشد، حتماً باید به سراغ تست سوراخ کناری بروید.
در مرحله بعد باید به صورت تک به تک ورودیها را چک کنید. حتماً دقت کنید که ورودیها از کار نیفتاده باشند. ممکن است یکی از ورودها از کار افتاده باشد اما ورودیهای دیگر مشکل نداشته باشد. پس همه را به دقت چک کنید.
نکتهای که در این نوع روش باید در نظر داشته باشید، این است که حین کار با فازمتر حتماً باید نکات ایمنی را رعایت کنید، زیرا ممکن است سوختگی آسیب در پیش باشد.
تعویض پریز
بعضی از افراد ممکن است همه روشهای بالا را تست کرده باشند اما ببینند که محافظ برق هنوز هم کار نمیکند. در این مرحله نمیتوان گفت که صددرصد محافظ خراب است؛ پس باید حتماً اطمینان پیدا کنید و بعد به سراغ تعمیر بروید یا مثلاً محافظ را کنار بگذارید. گاهی هم ممکن است برق به شکل اصولی به دستگاه وارد نشده باشد و به آن آسیب وارد کند. برای اینکه این موضوع را تست کنید، باید یک پریز دیگر را انتخاب کنید و محافظ را به آن اتصال دهید. اگر دیدید که محافظ مشکلی ندارد و کار میکند، یعنی پریز برق مشکل دارد اما اگر دیدید که محافظ باز هم کار نمیکند، یک وسیله دیگر مثل گوشی را به پریز اتصال دهید تا مطمئن شوید سالم است. اگر محافظت سالم بود، یعنی مشکل از پریز است.
باز کردن محافظ
گاهی اوقات ممکن است تمامی روشها تست شده باشد اما محافظ باز هم کار نکند. در چنین شرایطی تا حد زیادی ممکن است محافظ خراب شده باشد. خرابی محافظ میتواند به خاطر قطعی سیم یا عدم اتصال دستگاه به المنتها داخل هر خروجی باشد. برای اینکه مطمئن شوید قطعی سیم باعث این اتفاق شده، حتماً باید اقدام به باز کردن محافظ کنید. انجام این کار اصلاً سخت نیست و خیلی ساده انجام میشود اما به هر حال اگر خودتان در این زمینه تجربه ندارید، میتوانید به یک فرد با تجربه مراجعه کنید.
تست عملکرد صحیح محافظ
اگر میخواهید محافظ برق را تست کنید و مطمئن شوید که عملکرد آن درست است، اول باید تمامی مراحل بالا را طی کرده باشید. سپس اگر متوجه شدید که دستگاه سالم است، حال باید ببینید عملکرد آن چگونه است. زیرا سالم بودن دستگاه نمیتواند تضمین کند که عملکرد آن حین نوسانات یا قطعی برق هم کاملاً درست و اصولی باشد. برای اینکه عملکرد صحیح آن را تست کنید، باید به سراغ یک دستگاه مولتی متر بروید. تمامی ویژگیهای دستگاه و مقاومت آن را بررسی کنید. مولتی متر اطلاعات دقیقی در اختیار شما قرار میدهد. اگر تا به حال با این ابزار کار نکردید و نمیتوانید سنجش را از روی آن انجام دهید، کافی است که این کار را به یک فرد متخصص و فنی بسپارید تا مطمئن شوید عملکرد دستگاه حین نوسانات برقی کاملاً درست و اصولی است.
خرابی در محافظ برق
گاهی اوقات ممکن است محافظ برق به هر دلیلی خراب شود. دلایل مختلفی برای این خرابی وجود دارد. اگر شما این دلایل را بشناسید، قطعاً راحتتر میتوانید از خرابی محافظ جلوگیری کنید. معمولاً این دلایل شامل موارد زیر هستند:
- ممکن است به هر دلیلی محافظ تحت ضربه یا فشار قرار گرفته باشد و این آسیب فیزیکی باعث آسیب عملکرد آن شود.
- ممکن است به داخل محافظ آب نفوذ کرده باشد.
- گاهی ممکن است محافظ بیکیفیت یا غیر استانداردی خریداری کرده باشید.
- گاهی اوقات بین محافظ برق و دستگاه متصل به آن تناسب ایجاد نمیشود.
- در بعضی از موارد ممکن است کابلهای غیر استاندارد را استفاده کرده باشید یا نصبشان اشتباه انجام شده باشد.
- گاهی هم اضافه بار یا اتصال دستگاههای الکتریکی بیشتر از حد ظرفیت محافظ است و چنین مشکلاتی را رقم میزند.
در هر صورت اگر محافظ برق را از جای معتبر خریداری کنید و از آن درست استفاده کنید، مشکلی اتفاق نمیافتد. کالا بست یکی از بهترین مجموعهها برای خرید محافظ برق است و محصولات با کیفیت را با قیمت استاندارد به شما ارائه میدهد.
